Mobbing “İşyerlerinde bir veya birden fazla kişi tarafından diğer kişi ya da kişilere yönelik gerçekleştirilen, belirli bir süre sistematik biçimde devam eden, yıldırma, pasifize etme veya işten uzaklaştırmayı amaçlayan; mağdur ya da mağdurların kişilik değerlerine, mesleki durumlarına, sosyal ilişkilerine veya sağlıklarına zarar veren; kötü niyetli, kasıtlı, olumsuz tutum ve davranışlar bütünüdür” şeklinde tanımlanmıştır.
Kasıtlı ve sistematik olarak belirli bir süre çalışanın aşağılanması, küçümsenmesi, dışlanması, kişiliğinin ve saygınlığının zedelenmesi, kötü muameleye tabi tutulması, yıldırılması ve benzeri şekillerde ortaya çıkan psikolojik tacizin önlenmesi gerek iş sağlığı ve güvenliği gerekse çalışma barışının geliştirilmesi açısından çok önemlidir.
Bu kapsamda 19.03.2011 - 19.03.2013 tarihleri arasındaki iki yılık süreçte ALO 170’e toplam 5.890 adet işyerinde psikolojik taciz başvurusu yapılmıştır.
Sektörel Bazda Mobbing
Mobbing başvurularının sektörel bazda dağılımına, göre özel sektör çalışanı, kamuda çalışana göre daha fazla mobbinge maruz kalmaktadır. Mobbing başvuruları özel sektörde % 67 iken, kamu sektöründe bu oran %33 olarak gerçekleşmiştir.
Özel sektördeki başvuru dağılımına göre Bayanlar %42, erkekler % 58 oranında mobbinge maruz kalırken, kamu da ise bu oran bayanlarda daha fazladır. Kamu da Bayanlar %51, erkekler %49 oranında mobbinge maruz kalmışlardır.
Sektörel bazda mobbinge maruz kalanların dağılımı ise şöyledir.
Kamu sektöründe; sektör belirtmeden destek alanlar 679 kişi ve % 34,64 ile ilk sırada yer almaktadır. Bunu, Hastane 325 kişi % 16,58, MEB 268 kişi % 13,67, Üniversite 141 kişi % 7,19, TSK 84 kişi %4,29, Emniyet Genel Müdürlüğü 52 kişi %2,65, Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı 44 kişi %2,24, Adalet Bakanlığı 34 kişi % 1,73, Tarım ve Köy İşleri Müdürlükleri 30 kişi %1,53, Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı 28 kişi % 1,43 ile takip etmektedir.
Özel Sektörde; Sektör Belirtmeden Destek Alan 1.270 kişi %32,32, Sanayi Sektörü 700 kişi %17,81, Mağaza, Restoran, Market Sektörleri 411 kişi %10,46, Özel Sağlık Kuruluşları 219 kişi %5,57, Turizm İşletmeleri 189 kişi %4,81, Belediye Taşeron Firma Çalışanları 139 kişi %3,54, Hizmet Sektörü 138 kişi %3,51, İnşaat Sektörü 127 kişi %3,23, Bankacılık 118 kişi %3,00, İletişim Hizmetleri 106 kişi %2,70 olarak gerçekleşmiştir.
Cinsiyet ve Yaş Durumuna Göre;
Mobbinge maruz kalanların cinsiyet ve yaş dağılımı ise şöyledir.
Kadınlarda en fazla psikolojik destek gören yaş grubu %27,95 ile 29-33 yaş arasıdır.
19-23 yaş % 8,12
24-28 yaş %19,84
29-33 yaş %27,95
34-38 yaş %19,42
39-43 yaş %10,17
44-48 yaş %8,53
49-53 yaş %4,11
54-63 yaş %0,93
Erkeklerde en fazla mobbinge maruz kalan yaş grubu yine kadınlarda olduğu gibi %27,16 ile 29-33 yaş arasıdır.
19-23 yaş % 4,35
24-28 yaş %17,32
29-33 yaş %27,16
34-38 yaş %26,67
39-43 yaş %13,78
44-48 yaş %7,90
49-53 yaş %2,01
54-58 yaş %0,56
59-63 yaş %0,16
Sektör eğitim durumuna göre mobbinge maruz kalanların dağılımı ise şöyledir.
Kamu sektöründe % 40 ile lisans mezunları, %24,52 ile yüksek lisans, %22,58 ile lise, %8,06 ile İlköğretim, %4,84 ile önlisans mezunları mobbinge maruz kalmışlardı.
Özel sektörde mobbinge maruz kalanlar ise; %37,80 ile lise, %29 ile ilköğretim, %20,70 ile lisans, %8,06 ile önlisans, %4,84 ile yüksek lisans mezunlarıdır.
Mobbinge uğrayanların şikayet konularına göre dağılımı ise şöyledir.
İstifaya Zorlama 20,20 %
Hakaret 14,84 %
Kötü Muameleye Maruz Kalma 14,17 %
Görev Yeri Değişikliği 11,72 %
Ayrımcılık 11,33 %
Sözlü Taciz 9,04 %
Tutanak Tutulması 6,19 %
Yasal Hakların Kullandırılmaması 6,03 %
İftira 3,13 %
Cinsel Taciz 1,67 %
Fiziksel Şiddet 1,67 %
Mobbingin şikayete dönüşmesinin sebepleri ise;
İş Yükünün Artırılması 28,42 %
İş Yapmasına Engel Olma 13,33 %
Ceza Verilmesi 12,12 %
İletişim Kesilmesi 10,53 %
Tehdit 9,79 %
İş Akdinin Sonlandırılması 9,51 %
Performans 7,55 %
İş Verilmemesi 5,68 %
Özel Hayatın Gizliliği 3,08 %
Mobbingin şikayet mercii olarak;
Amiri 86,72 %
Amiri ve İş Arkadaşları 6,70 %
İş Arkadaşı 6,41 %
Astı 0,17 %
MUHASEBENET
Mehmet Fatih GELERİ
İş ve Sosyal Güvenlik Uzmanı
